Groch to jedna z najstarszych roślin uprawnych, która od wieków stanowi ważny element diety człowieka. Jest nie tylko smaczną rośliną strączkową, ale również bogatym źródłem cennych składników odżywczych, w tym białka. W artykule przyjrzymy się bliżej zawartości białka w grochu, jego właściwościom zdrowotnym oraz zastosowaniom w kuchni i codziennej diecie.
Jakie są rodzaje grochu?
Groch, należący do rodziny bobowatych, występuje w wielu odmianach, które różnią się nie tylko wyglądem, ale także zastosowaniem w kuchni. Najczęściej spotykane są dwie podstawowe grupy grochu: siewny cukrowy i siewny łuskowy. Każda z tych odmian ma swoje unikalne cechy, które wpływają na sposób jej wykorzystania.
Groch siewny cukrowy, pozbawiony wyściółki pergaminowej w strąkach, może być spożywany w całości, co czyni go idealnym dodatkiem do sałatek i dań warzywnych. Z kolei groch siewny łuskowy, charakteryzujący się obecnością pergaminowej warstwy, najczęściej wykorzystywany jest do produkcji konserwowego groszku zielonego lub jako suchy groch do gotowania.
Groch zielony
Groch zielony to młoda forma grochu łuskowego, która jest szczególnie popularna w postaci konserwowej lub mrożonej. Jest on delikatny w smaku i doskonale sprawdza się jako dodatek do zup, sałatek czy potraw jednogarnkowych.
Groch suchy
Groch suchy to dojrzałe nasiona grochu łuskowego, które mogą być przechowywane przez dłuższy czas. Wyróżnia się różne odmiany suchego grochu, takie jak biały, żółty czy zielony. Jest to podstawowy składnik wielu tradycyjnych potraw, takich jak grochówka czy kapusta z grochem.
Ile białka zawiera groch?
Groch jest cenionym źródłem białka roślinnego, które jest szczególnie ważne dla osób na diecie wegetariańskiej i wegańskiej. Zawartość białka w grochu różni się w zależności od formy, w jakiej jest spożywany. W 100 g suchych nasion grochu znajduje się około 23,8 g białka, co czyni go jednym z najlepszych roślinnych źródeł tego składnika.
Warto jednak pamiętać, że podczas gotowania zawartość białka nieco się zmniejsza. Ugotowany groch zawiera około 8 g białka na 100 g. Mimo to nadal pozostaje on wartościowym elementem diety, szczególnie dla osób ograniczających spożycie mięsa.
Dlaczego białko grochu jest tak wartościowe?
Białko grochu wyróżnia się bogatym profilem aminokwasowym. Jest szczególnie cennym źródłem aminokwasów egzogennych, takich jak lizyna, leucyna czy treonina, które muszą być dostarczane organizmowi w diecie. Dzięki temu groch może być doskonałym substytutem mięsa w diecie roślinnej.
Porównanie z innymi roślinami strączkowymi
W porównaniu z innymi roślinami strączkowymi, groch charakteryzuje się nieco niższą zawartością białka, która wynosi około 20-22% masy nasion. Dla porównania, bobik zawiera 27-29% białka, a łubin żółty nawet ponad 40%. Mimo to groch jest łatwiej dostępny i bardziej wszechstronny w zastosowaniu.
Jakie są wartości odżywcze grochu?
Groch to nie tylko źródło białka, ale także wielu innych cennych składników odżywczych. W 100 g suchych nasion grochu znajdziemy:
- wartość energetyczną – 321 kcal,
- węglowodany – 60,2 g,
- błonnik – 15 g,
- tłuszcz – 1,4 g.
Groch dostarcza także witaminy z grupy B, witaminę A, C, E i K oraz składniki mineralne, takie jak potas, fosfor, magnez, wapń i żelazo. Dzięki temu jest doskonałym uzupełnieniem zrównoważonej diety.
Jak groch wpływa na zdrowie?
Regularne spożywanie grochu może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Dzięki zawartości błonnika, witamin i minerałów, groch wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu na wielu płaszczyznach.
Wspomaganie układu trawiennego
Błonnik zawarty w grochu reguluje pracę jelit, wspomaga trawienie i zapobiega zaparciom. Co więcej, błonnik rozpuszczalny pomaga utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi, co jest szczególnie ważne dla osób z cukrzycą typu 2.
Wsparcie dla układu krążenia
Groch zawiera składniki, które wspierają zdrowie serca. Błonnik pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi, a potas reguluje ciśnienie krwi. Regularne spożywanie grochu może zmniejszyć ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia.
Wzmacnianie odporności
Dzięki zawartości witamin i antyoksydantów, groch wspiera układ odpornościowy i chroni organizm przed działaniem wolnych rodników. Jest to szczególnie ważne w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory czy choroby neurodegeneracyjne.
Jakie są zastosowania grochu w kuchni?
Groch jest niezwykle wszechstronnym składnikiem, który znajduje szerokie zastosowanie w kuchni. Może być wykorzystywany zarówno w tradycyjnych potrawach, jak i nowoczesnych daniach wegetariańskich i wegańskich.
- Tradycyjne dania: grochówka, kapusta z grochem, sałatki jarzynowe z konserwowym groszkiem.
- Dania wegetariańskie: kotlety, klopsiki, farsze, gęste sosy.
- Zupy i kremy: purée z zielonego groszku, zupy kremy.
- Dodatek do sałatek i dań jednogarnkowych.
Groch jest także świetnym składnikiem diety redukcyjnej, ponieważ dzięki wysokiej zawartości białka i błonnika daje uczucie sytości na długie godziny.
Kto powinien unikać grochu?
Mimo licznych zalet, groch nie jest odpowiedni dla każdego. Osoby zmagające się z chorobami układu trawiennego, takimi jak refluks czy wrzody żołądka, powinny unikać jego spożywania. Groch może także powodować wzdęcia, dlatego warto stosować przyprawy ułatwiające trawienie, takie jak majeranek, kminek czy koper.
Co warto zapamietać?:
- Groch zawiera około 23,8 g białka w 100 g suchych nasion, co czyni go jednym z najlepszych roślinnych źródeł białka.
- Wartości odżywcze grochu na 100 g: 321 kcal, 60,2 g węglowodanów, 15 g błonnika, 1,4 g tłuszczu.
- Groch wspiera zdrowie układu trawiennego, krążenia oraz wzmacnia odporność dzięki błonnikowi, potasowi i witaminom.
- Najpopularniejsze zastosowania grochu w kuchni to: grochówka, sałatki, kotlety wegetariańskie oraz zupy kremy.
- Osoby z problemami trawiennymi, takimi jak refluks czy wrzody, powinny unikać grochu ze względu na możliwość powodowania wzdęć.
